Wydawać by się mogło, że sprzedaż firmy rodzinnej jest ostatecznością oraz oznacza porażkę jej właściciela w procesie sukcesji. Jednakże w końcowym rozrachunku takie rozwiązanie może się okazać nowym życiem nie tylko dla samej firmy, ale także dla członków rodziny, którzy środki pozyskane ze sprzedaży przeznaczyć mogą na rozwój swoich odrębnych biznesów. Należy bowiem pamiętać, że…
Przeczytaj więcej
Chyba niemal każdy założyciel firmy rodzinny planując sukcesję marzy o przekazaniu biznesu kolejnemu pokoleniu, co do zasady swojemu synowi lub córce. Nie każdy jednak ma taką możliwość. Należy jednak pamiętać, że sukcesja, wbrew powszechnemu przekonaniu, to nie tylko przekazanie firmy kolejnemu pokoleniu. Sukcesja to świadoma decyzja właściciela i innych członków rodziny co do przyszłości firmy…
Przeczytaj więcej
Zabezpieczenie udziałów w firmie rodzinnej Dzisiaj już nie ulega wątpliwości, że rola firm rodzinnych w polskiej gospodarce jest nie do przecenienia. Rodzinność stała się marką, którą warto chronić. Dlatego też wielu właścicieli rodzinnych biznesów zastanawia się jak skutecznie zabezpieczyć udziały w swojej firmie. Co zrobić, aby udziały pozostały w rodzinie przez kolejne pokolenia? Jak zabezpieczyć…
Przeczytaj więcej
Zmiana pokoleniowa to niezwykłe wydarzenie w funkcjonowaniu każdej firmy rodzinnej. Jednym z podstawowych dylematów, przed którymi stają właściciele firm rodzinnych jest wybór swojego następcy. Aby uchronić swój biznes przed niekontrolowaną sukcesją warto zadbać o odpowiednie sporządzenie testamentu. Testament stanowi jeden z kluczowych mechanizmów wykorzystywanych w procesie sukcesji w sferze właścicielskiej. Co do zasady pozwala on…
Przeczytaj więcej
Dzisiaj już nie ulega wątpliwości, że rola firm rodzinnych w polskiej gospodarce jest nie do przecenienia. Rodzinność stała się marką, którą warto chronić. Dlatego też wielu właścicieli rodzinnych biznesów zastanawia się jak skutecznie zabezpieczyć udziały w swojej firmie. Co zrobić, aby udziały pozostały w rodzinie przez kolejne pokolenia? Jak zabezpieczyć ryzyko „wejścia” do spółki osób…
Przeczytaj więcej
W dniu 22 marca 2021 r. w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji został udostępniony projekt ustawy o fundacji rodzinnej, który ma wprowadzić do polskiego porządku prawnego nową instytucję – fundację rodzinną. Projekt ustawy o fundacji rodzinnej reguluje kwestie tworzenia, organizacji, funkcjonowania, rozwiązania i likwidacji fundacji rodzinnej oraz prawa i obowiązki fundatora i beneficjentów. Uzupełniająco,…
Przeczytaj więcej
Wyczekiwany projekt opublikowany! W Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji, w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, został udostępniony projekt ustawy o fundacji rodzinnej (numer w wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów: UD172) wraz z uzasadnieniem oraz oceną skutków regulacji do konsultacji publicznych. Planowany termin przyjęcia projektu przez Radę Ministrów to II kwartał 2021 r. Najważniejsze kwestie prawne…
Przeczytaj więcej
Podmiot prowadzący działalność gospodarczą ma obowiązek respektować normy prawa publicznego. Część z nich to normy dedykowane każdemu przedsiębiorcy, większość jednak ma charakter ekskluzywny i zależy od formy prawnej przedsiębiorstwa oraz rodzaju prowadzonej działalności. W prowadzenie działalności gospodarczej immanentnie wpisana jest więc odpowiedzialność prawna przedsiębiorcy, w tym – odpowiedzialność penalna. Warto mieć świadomość za co może…
Przeczytaj więcej
Przedsiębiorca korporacyjny nie może być sprawcą przestępstwa, jednak do popełnienia przestępstwa może dojść w ramach czy też w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez taki podmiot. Wówczas przedsiębiorca może ponieść jego konsekwencje, będące wynikiem skazania sprawcy. To konsekwencje natury ekonomicznej, związane z egzekucją z majątku takiego podmiotu przepadku przedmiotów (zwłaszcza pochodzących bezpośrednio z przestępstwa, tzw.…
Przeczytaj więcej
Nowelą, która weszła w życie w kwietniu 2017 r., dodano do kodeksu karnego art. 44a, w którym został uregulowany, nieznany wcześniej polskiemu prawu karnemu, przepadek przedsiębiorstwa. Możliwość orzeczenia przepadku przedsiębiorstwa, stanowiącego własność osoby fizycznej – albo jego równowartości – istnieje w razie skazania za przestępstwo z którego popełnienia sprawca odniósł, chociażby pośrednio, korzyść majątkową znacznej…
Przeczytaj więcej
Przedsiębiorca korporacyjny nie może popełnić przestępstwa skarbowego, jednak do jego popełnienia może dojść w ramach czy też w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez taki podmiot. Wówczas przedsiębiorca może ponieść konsekwencje w związku ze skazaniem sprawcy przestępstwa skarbowego. Sprawstwo rozszerzone W kodeksie karnym skarbowym wprowadzono instytucję tzw. sprawstwa rozszerzonego, która umożliwia pociągnięcie do odpowiedzialności sprawcy…
Przeczytaj więcej
Przedsiębiorca korporacyjny podlega również własnej odpowiedzialności penalnej w następstwie popełnienia na jego rzecz określonego czynu zabronionego jako przestępstwo albo przestępstwo skarbowe. Taką odpowiedzialność wprowadzono do systemu polskiego prawa ustawą z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 358). Model odpowiedzialności…
Przeczytaj więcej
Projekt nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary został opracowany w Ministerstwie Sprawiedliwości i skierowany w maju 2018 r. do prac w Rządowym Centrum Legislacji (nr z wykazu prac legislacyjnych Rady Ministrów UD74). Został przyjęty przez Radę Ministrów 8 stycznia 2019 r. W dniu 11 stycznia 2019 r. wpłynął do…
Przeczytaj więcej
Umowa darowizny – niejednokrotnie wykorzystywana w procesie sukcesji Chcę darować córce nieruchomość, ale chciałbym, żeby stała się ona wyłączną jej własnością, tj. żeby mąż córki nie miał do nieruchomości prawa własności w jakiejkolwiek części. Czy jest to możliwe? Córka i zięć nie mają spisanej intercyzy, obowiązuje ich wspólność ustawowa majątkowa. Umowa darowizny – czy to…
Przeczytaj więcej
Fundacja rodzinna w sukcesji? Nowy testament? Powodzenie procesu sukcesyjnego zależy przede wszystkim od czynnika ludzkiego, w szczególności od właściwego wytypowania sukcesora. Żadna sukcesja nie będzie jednak możliwa bez wykorzystania odpowiednich instrumentów prawnych. Polskie prawo spadkowe nie daje możliwości w pełni swobodnego uregulowania zasad dziedziczenia majątku rodzinnego oraz nie zapewnia kompleksowych mechanizmów, które mogłyby zapewnić wielopokoleniowe…
Przeczytaj więcej
Podstawowym dokumentem, od którego należy wyjść w procesie sukcesji, jest umowa spółki, która stanowi dokument korporacyjny danego przedsiębiorstwa rodzinnego, określając zasady jego działania, relacji między wspólnikami, zasady podejmowania decyzji w tym przedsiębiorstwie, uczestniczenia w nim określonych osób, podział kompetencji oraz szereg innych zasad współdziałania w danym przedsiębiorstwie. Kontynuację przedsiębiorstwa przez kolejne pokolenia zapewnić mogą tylko…
Przeczytaj więcej
Potrzeba firm rodzinnych w kwestii inwestora zewnętrznego Kwestie prawne, jak i aspekty pozaprawne (jak choćby usposobienie założycieli i ich skłonność do rezygnacji z niepodzielnej władzy), każda rodzina będzie musiała indywidualnie rozstrzygnąć, czy otworzenie się na inwestora zewnętrznego jest dla nich dobrym rozwiązaniem i czy całościowa cena, jaką będą musieli zapłacić za finansowanie jest adekwatna do…
Przeczytaj więcej
Współpraca firmy rodzinnej z inwestorem Często bywa tak, że rodziny godzą się na wejście do spółki konkretnego inwestora, ze względu na wzajemne zrozumienie potrzeb, ustalenie wspólnych celów biznesowych lub zwyczajnie istniejącą „chemię” pomiędzy konkretnymi osobami. Niestety, zapominają przy tym, że inwestorzy finansowi z góry zakładają, że po określonym czasie, będą chcieli odsprzedać z zyskiem swój…
Przeczytaj więcej
Zmiany po wejściu inwestora do spółki? Wprowadzenie do spółki rodzinnej zewnętrznego inwestora z pewnością powinno zostać poprzedzone analizą prowadzonego rodzinnie biznesu. Rodzina powinna zabezpieczyć te aktywa i majątek, które nie są niezbędne dla celów prowadzenia podstawowej działalności gospodarczej, przenosząc je w określonych sytuacjach, do odrębnych podmiotów lub zabezpieczając w inny sposób. Dalej, założyciele powinni zdefiniować…
Przeczytaj więcej
Kiedy firma powinna rozważyć wejście inwestora zewnętrznego? Wprowadzenie do spółki rodzinnej nowego inwestora jest najczęściej podyktowane potrzebą dofinansowania bieżącej działalności spółki lub koniecznością dokonania nakładów inwestycyjnych na rozwój firmy. Wkład kapitałowy oferowany przez inwestora jest wówczas postrzegany, jako korzystna alternatywa w stosunku do finansowania dłużnego, czy to kredytem bankowym, czy to obligacjami korporacyjnymi. Zasadnicza różnica…
Przeczytaj więcej
Mam z żoną intercyzę. Czy prawdą jest, że w przypadku mojej śmierci, żona, mimo to, dziedziczy po mnie? TAK. Intercyza jest to umowa majątkowa małżeńska. Najczęściej mówiąc o intercyzie mamy na myśli umowę ustanawiającą rozdzielność majątkową. Umowa taka może zostać zawarta w trakcie trwania małżeństwa lub poprzedzać zawarcie małżeństwa, przy czym w takim wypadku obowiązywać…
Przeczytaj więcej
Fundacje rodzinna za granicą – inne porządki prawne Fundacje prywatne (rodzinne) wyrosły z idei trustów (popularnych szczególnie w Stanach Zjednoczonych), które przez całe pokolenia zarządzają biznesami lub skupiają się na grodzeniu i powiększaniu majątków rodzinnych. Od wielu lat fundacje rodzinne z dużym powodzeniem funkcjonują w krajach Europy Zachodniej takich jak Austria, Belgia, Holandia, Lichtenstein, Malta…
Przeczytaj więcej
Fundacja rodzinna? Czym jest? Właściciele firm rodzinnych oraz majątków rodzinnych z niecierpliwością obserwują prace nad wprowadzeniem do polskiego porządku prawnego instytucji fundacji rodzinnej. Fundacja rodzinna stanowi bowiem odpowiedź na coraz większą potrzebę korzystania z rozwiązań, które zapewnią wielopokoleniowe zarządzanie majątkiem rodzinnym. Założycielem fundacji rodzinnej jest fundator, który nieodpłatnie przekazuje na rzecz fundacji składniki majątkowe…
Przeczytaj więcej
Cele fundacji rodzinnej? Modelowa fundacja rodzinna ma na celu zapewnić bezpieczeństwo wnoszonego do niej majątku oraz stać na straży wizji, strategii i wartości biznesu rodzinnego zbudowanego przez jej fundatora. Dlatego do podstawowych celów fundacji rodzinnych należą: zapewnienie wielopokoleniowego zarządzania majątkiem rodzinnym; zapewnienie długoterminowego utrzymania majątku rodzinnego w rękach rodziny; skonsolidowanie majątku rodzinnego w ramach jednego…
Przeczytaj więcej
Proces sukcesji często stanowi dla właścicieli firm rodzinnych impuls do rozważań na temat wartości i misji jaką realizować ma prowadzony przez nich biznes. Pozwala to uświadomić sobie, że gromadzony latami majątek rodzinny może być wykorzystywany nie tylko do zabezpieczenia interesów sukcesorów, ale także do realizacji określonych celów społecznych lub gospodarczo użytecznych tożsamych z DNA firmy…
Przeczytaj więcej
Ustanowienie beneficjentów fundacji rodzinnej Jednym z kluczowych etapów tworzenia fundacji rodzinnej jest ustanowienie kręgu beneficjentów wraz z określeniem zasad na jakich partycypować będą w zyskach i majątku fundacji. To od fundatora zależy, czy beneficjentami będą wyłącznie członkowie jego rodziny, czy też osoby spoza rodziny, np. menadżerowie firmy, która ulokowana została w fundacji oraz osoby prawne/”ułomne…
Przeczytaj więcej
Co do zasady jednoosobowa działalność gospodarcza to forma prawna, która traci swój byt wraz ze śmiercią właściciela. Jednakże, za sprawą zmian w prawie, które weszły w życie pod koniec 2018 roku, przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą zadbać o to, aby na wypadek ich śmierci należąca do nich firma nie uległa automatycznemu rozwiązaniu. Dzięki możliwości…
Przeczytaj więcej
Rodziny zaangażowane we wdrożenie procesu sukcesji coraz częściej decydują się podjąć prace nad stworzeniem konstytucji rodzinnej, która będzie stanowić dla kolejnych pokoleń drogowskaz realizacji wizji i strategii przedsięwzięć rodzinnych. Modelowa konstytucja rodzinna, która powinna stanowić efekt prac całej rodziny, ma na celu zdefiniowanie wartości oraz celów danej spółki jako firmy rodzinnej, a także zasad funkcjonowania…
Przeczytaj więcej
Praktyka pokazuje, że właściciele biznesów prowadzonych w formie jednodobowych działalności gospodarczych, którzy chcą, by firma służyła kolejnym pokoleniom, traktują możliwość powołania zarządcy sukcesyjnego jako rozwiązanie awaryjne i tymczasowe, które zabezpieczy firmę na wypadek nagłych zdarzeń losowych po stronie właściciela, natomiast docelowym dążeniem jest zmiana formy prawnej na taką, która odpowiadać na będzie potrzebom związanym z…
Przeczytaj więcej
Jak wygląda przygotowanie do transakcji sprzedaży firmy rodzinnej? Wycena spółki Dobrym punktem wyjścia jest zlecenie dokonania wyceny spółki przez niezależny podmiot wyceniający. Taka wycena może dać właścicielom wyobrażenie o możliwej do uzyskania na rynku cenie za ich biznes i stanowić punkt wyjściowy do negocjacji z kupującym. Due diligence Wiadomo także, że w czasie procesu badania…
Przeczytaj więcej
Decyzja o sprzedaży biznesu musi być przemyślana i wymaga postawienia sobie przez właścicieli kilku zasadniczych pytań, takich jak: jaka ostateczna cena będzie dla nich satysfakcjonująca, czy istnieją aktywa, które należałoby przed sprzedażą wydzielić ze spółki i zatrzymać dla siebie, czy chcą zagwarantować miejsca pracy dla długoletnich pracowników. Klarowne przedstawienie takich dodatkowych warunków kupującemu już na…
Przeczytaj więcej
Właściwy moment na sprzedaż firmy Rozkwit firm rodzinnych w latach 90. spowodował, że stały się one punktem charakterystycznym polskiej gospodarki. Z rozmysłem zainwestowane pieniądze, dzięki uwolnieniu gospodarki, zaczęły przynosić nadspodziewane zyski, a w pracę nad budowaniem wartości firmy i rozwojem polskich marek zaangażowane były całe rodziny. Trzydzieści lat później, dla pokolenia założycieli rodzinnych biznesów w…
Przeczytaj więcej
Społeczna odpowiedzialność biznesu czy też biznes odpowiedzialny społecznie (ang.: Corporate Social Responsibility, CSR), to zgodnie z definicją zawartą w normie PN-ISO 26 000 odpowiedzialność organizacji za wpływ podejmowanych przez nią decyzji i działań na społeczeństwo i środowisko poprzez przejrzyste i etyczne postępowanie, które: przyczynia się do zrównoważonego rozwoju, w tym zdrowia i dobrobytu społeczeństwa; uwzględnia…
Przeczytaj więcej
Testament można sporządzić w ten sposób, że napisze się go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą – tzw. testament własnoręczny. Można również testament sporządzić przed notariuszem w formie aktu notarialnego. Te dwie formy spisywania testamentu są najczęściej wybieranymi spośród możliwych form spisywania testamentów. Testament notarialny wymaga udziału i obecności notariusza. Testament zaś własnoręczny…
Przeczytaj więcej
Sporządzenie testamentu jest jedną z kluczowych czynności prawnych składających się na proces prawie każdej sukcesji. Testament jest rozrządzeniem majątkowym na wypadek śmierci. Pozwala uporządkować sprawy majątkowe i rozdysponować gromadzonym za życia majątkiem zgodnie z wolą i oczekiwaniami testatora. Przy jego braku, po śmierci dochodzi do dziedziczenia ustawowego, a więc według zasad przewidzianych przez ustawodawcę. W…
Przeczytaj więcej
Czym jest zachowek? Zachowek to wierzytelność pieniężna przysługująca osobom najbliższym spadkodawcy, których krąg został w ustawie wprost określony, w przypadku zaistnienia przesłanek wskazanych w ustawie. W systemie prawa polskiego obowiązuje zasada swobody testowania. Powyższe oznacza, że to testator w testamencie może postanowić kto i w jakim zakresie będzie po nim dziedziczył i niekoniecznie musi to…
Przeczytaj więcej
